آشنایی با کاربردهای شبکه های کامپیوتری
هر فردی، هر جایی، هر زمانی، یک ارتباط امن با کمک شبکه‌های کامپیوتری

هریک از سه قرن پیش با یک فناوری خاص شناخته می‌شود. قرن ۱۸ عصر انقلاب صنعتی، قرن ۱۹ عصر بخار و قرن ۲۰ با پردازش اطلاعات شناخته می‌شود. در حال حاضر کاربردهای شبکه های کامپیوتری به شکل فزآینده‌ای افزایش پیدا کرده است به طوری که این شبکه‌ها را می‌توان در هرجایی مشاهده کرد.

ظهور دهکده جهانی با کمک شبکه های کامپیوتری

امروزه هرکسی از هر مکانی و در هر زمانی می‌تواند با فشردن دکمه‌ای با هرکجا از جهان ارتباط برقرار کند. انتقال سریع و پردازش گسترده اطلاعات توانسته موجب ظهور علوم دیگری نظیر داده‌کاوی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا شود.

ترکیب علوم مخابراتی با علم کامپیوتر باعث تحولات عظیمی در هر دو صنعت گردیده است. کامپیوترهایی که با کمک تجهیزات مخابراتی به یکدیگر متصل شده‌اند مفهوم جدیدی به نام شبکه‌های کامپیوتری(Computer Networks) را بوجود آورده‌اند.

شبکه کامپیوتری چیست؟

منظور از شبکه کامپیوتری مجموعه‌ای از کامپیوترهای مستقل از یکدیگر می‌باشد که با کمک یک فناوری ارتباطی به یکدیگر متصل شده‌اند. دو کامپیوتر وقتی در یک شبکه قرار دارند که بتوانند با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند. ارتباط بین کامپیوترها لزومی ندارد که حتما از طریق سیم(کابل‌های مسی یا فیبر نوری) باشد بلکه امواج مایکروویو، مادون قرمز، بلوتوث و دیگر شیوه‌های ارتباطی بی‌سیم نیز راه‌هایی برای ایجاد یک شبکه می‌باشد.

شبکه‌های کوچک و محلی(Local Area Networks) می‌توانند با کمک تجهیزات واسطه‌ایی نظیر هاب‌ها، سوئیچ‌ها، روترها یا دروازه‌ها(Gateway) به یکدیگر متصل شوند و شبکه گسترده‌ای(Wide Area Networks) را بوجود آورند. این شبکه‌های گسترده می‌توانند مقیاس بین المللی(International Networks) پیدا کنند که در چنین شرایطی جزئی از اینترنت(Internet) خواهند شد.

کاربردهای شبکه های کامپیوتری

شبکه های کامپیوتری اهمیت بسیاری دارند و می‌توان از آن‌ها در کاربردهای مختلفی استفاده کرد.

۱- کاربردهای تجاری شبکه های کامپیوتری

امروزه اکثر شرکت‌ها از شبکه‌های کامپیوتری برای انبارداری، تولید، فروش و حسابداری استفاده می‌کنند. مهمترین کاربرد تجاری شبکه‌های کامپیوتری اشتراک منابع(Resource Sharing) می‌باشد.

به اشتراک‌گذاری برنامه‌ها، تجهیزات و داده‌ها صرف‌نظر از موقعیت فیزیکی افراد و منابع مهمترین مزیّت یک شبکه ارتباطی می‌باشد. اشتراک اطلاعات مهمترین ویژگی یک شبکه کامپیوتری برای شرکت‌های تجاری می‌باشد زیرا که امروزه هر شرکتی بیش از هر چیزی وابسته به اطلاعات دیجیتالی خود می‌باشد.

۲- کاربردهای خانگی شبکه های کامپیوتری

در حال حاضر اکثر مردم در منازل خود یک یا چند دستگاه کامپیوتری را در اختیار دارند و نیاز به تبادل اطلاعات بین این تجهیزات تبدیل به یک ضرورت شده است. همین موضوع نیاز به شبکه‌های خانگی را زیاد کرده است.

معمولا اینترنت و اتصال به شبکه در منازل مسکونی از طریق مودم-روترها امکان‌پذیر می‌شود. با کمک مودم‌های ADSL به راحتی می‌توان اتصال بین تجهیزات مختلف(کامپیوترهای رومیزی، لپ‌تاپ ها، تبلت‌ها، فبلت‌ها و..) را به شبکه سراسری اطلاعات یا همان اینترنت تضمین کرد.

۳- کاربردهای همراه

گسترش سلفون‌ها یا همان گوشی‌های هوشمند و الترابوک‌های سبک وزن در سالیان اخیر باعث شده است تا در همه جا و همه وقت امکان دسترسی به شبکه‌ها وجود داشته باشد. همین موضوع باعث شده تا انواع شبکه‌ها نظیر شبکه‌های دوربین‌های مداربسته، شبکه‌های VOIP، شبکه های ویدئو کنفرانسی و انواع دیگر از شبکه‌ها را شاهد باشیم. در حال حاضر با کمک گوشی‌های لمسی و تجهیزات پرتابل می‌توان از هرجایی به هرجای دیگری اطلاعات ارسال کرد. کاربردهای همراه باعث توسعه سریع شبکه‌های ارتباطی گردیده است.

۴- کاربرد در تجارت الکترونیک

در حال حاضر کمتر کسی هست که اطلاع تجارت الکترونیک یا همان e-commerce را نشنیده باشد. گسترش فبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند باعث گسترش وب و شبکه‌های اجتماعی(Social Media) در بین عامه‌ی مردم گردیده است. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند خریدهای روزانه خود را از طریق فروشگاه‌های اینترنتی انجام دهند.

شبکه‌های کامپیوتری موجب تغییرات گسترده‌ای در صنعت خرده‌فروشی(Retail industry) شده‌اند. توسعه بازاریابی دیجیتال(Digital Marketing) باعث شده تا کسب و کارها تغییرات بسیاری به خود ببینند و سازمان‌های کوچک و متوسط بتوانند با شیوه‌های نوین بازاریابی، امکان حضور در بین رقبای قدرتمند را پیدا کنند.

۵- تحقیقات علمی

معمولا تا چندسال پیش برای آنالیز اطلاعات و محاسبات سنگین کامپیوتری نیاز به ابرکامپیوترها بود. این کامپیوترهای عظیم‌الجثّه هزینه‌های سرسام‌آوری داشتند. امّا با کمک شبکه‌های کامپیوتری امکان پردازش‌های موازی بوجود آمده است.

در حال حاضر می‌توان به راحتی از امکانات شبکه‌های بزرگ برای پردازش اطلاعات و شبیه‌سازی شرایط واقعی در تحقیقات علمی استفاده کرد. از دیگرسو، شبکه‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای اشتراک‌گذاری تحقیقات مورد استفاده قرار گیرند.

۶- بالارفتن قابلیت اعتماد

وجود ضریب خطا در سیستم‌های کامپیوتری باعث می‌شود تا نتوان در کاربردهای پیچیده که با جان انسان‌ها مرتبط هستند(نظیر اینترنت اشیا پزشکی و شبکه‌های کنترل سلامتBAN) نتوانیم اعتماد کافی به آن‌ها داشته باشیم.

استفاده از شبکه‌های کامپیوتری باعث می‌شود تا ضریب خطا و احتمال از کار افتادن سیستم‌های کامپیوتری کاهش یابد. معمولا در اینترنت اشیا و شبکه حسگرهای بی‌سیم (WSN) شاهد شبکه‌ایی از گره‌هایی هستیم که با کمک یکدیگر و تجمیع اطلاعات(Data Aggregation) سعی می‌کنند تا یک هدف را به تحقق برسانند. چنین شبکه‌هایی برمبنای اعتماد به یکدیگر عمل می‌نمایند.

حال و آینده شبکه‌های کامپیوتری

همانطور که شبکه‌های کامپیوتری و در مقیاس گسترده‌تر اینترنت توانسته‌اند امکان دسترسی آسان به اطلاعات را برای همه بوجود آورند مخاطرات بسیاری را هم ایجاد کرده‌اند. وقوع جرایم‌ سایبری نشان می‌دهد که نیاز است تا اطلاعات جامعه درباره شبکه‌های کامپیوتری و خدمات مرتبط با آن‌ها افزایش پیدا کند. توجّه به امنیت سایبری و آموزش عمومی می‌تواند معضلات شبکه‌های فراگیر کامپیوتری را به حداقل برساند.