در سالیان اخیر با رشد اینترنت و فراگیر شدن صفحات وب در بین عموم کاربران شاهد این هستیم که حجم عظیمی از داده‌ها به وسیله همین صفحات انتقال می‌یابند. از همین‌رو نیاز به شیوه‌هایی برای پردازش اطلاعات وب به شدت احساس می‌شود. وب‌کاوی به عنوان دانشی برای آنالیز داده‌های موجود در سطح وب کاربردهای گسترده‌ای پیدا کرده است.
وب‌کاوی چیست؟
مفهوم وب‌کاوی(Web Mining) اولین بار در سال ۱۹۹۶ مطرح شد. وب کاوی را می‌توان فرآیندی برای کشف اطلاعات و دانش ناشناخته از داده‌های سطح وب دانست.
وب‌کاوی به استفاده از فنون داده‌کاوی (Data Mining) برای شناسایی و استخراج داده از منابع مختلف در سطح وب تاکید دارد. بطور خلاصه می‌توان وب‌کاوی را به کارگیری تکنیک‌های داده‌کاوی برای کشف واستخراج خودکار اطلاعات از اسناد و سرویس‌های وب دانست.
یک پست توصیه شده برای مطالعه:آشنایی با الگوریتم‌های تکاملی
مراحل وب‌کاوی
روش های وب‌کاوی با توجه به اینکه قرار است دنبال چه نوع داده‌ای باشند به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- کاوش محتوای وب(Web Content Mining)
- کاوش ساختار وب(Web Structured Mining)
- کاوش کاربرد وب(Web Usage Mining)
با توجه به کاربردهایی که از وب‌کاوی انتظار داریم می‌توانیم از روش‌های فوق یا ترکیبی از آن‌ها استفاده کنیم. با استفاده از هر کدام از روش‌های فوق ما باید ۴ مرحله زیر را دنبال کنیم:
- پیدا کردن منبع: این مرحله شامل شناسایی و بازیابی اسناد وب می‌باشد.
- انتخاب اطلاعات و پیش پردازش: در این مرحله اطلاعاتی از اسناد بازیابی شده و پیش‌پردازش می‌شوند.
- تعمیم: در این مرحله سعی می‌شود تا الگوهایی عمومی در یک یا چندین سایت کشف شوند.
- تحلیل: الگوهای بدست آمده در مرحله قبلی اعتبارسنجی و تفسیر می‌شوند.
چالش‌های وب ماینینگ
وب‌ماینینگ یک دانش نوپا محسوب می‌شود و الگوریتم‌هایی که برای کاوش مورد استفاده قرار می‌گیرند دارای مشکلاتی هستند. مهمترین مشکلات پیش‌روی علم وب‌کاوی عبارتند از:
- داده‌های دارای نویز و نادرست
- عدم وجود ابزارهایی برای کاوش
- عدم دسترسی ساده به داده‌ها و اطلاعات
- مشکل بودن پیش‌بینی الگوهای تکرار پذیر به علت تاثیر متغییرهای زیاد در سطح وب
یک محتوای کاربردی: تحول دیجیتالی چیست و چه تاثیر بر روی رشد کسب وکارها دارد؟
کاربردهای وب‌کاوی
تکنیک‌ها و روش‌های وب‌ماینینگ محدوده وسیعی از کاربردها را در بر می‌گیرند. تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، اسناد الکترونیک، آموزش الکترونیک، سازمان‌های مجازی، مدیریت دانش، کتابخانه‌های دیجیتال، امنیت سایبری و.. از مهمترین کاربردهای وب‌کاوی می‌باشند. در ادامه به بررسی برخی از این موارد می‌پردازیم.
۱- تجارت الکترونیک
وب‌کاوی می‌تواند تاثیر زیادی بر روی تجارت الکترونیک بگذارد. اگر سازمانی بخواهد فعالیت‌های تجاری وبازاریابی خود را از طریق وب پایه‌گذاری کند باید به وب‌کاوی توجه کافی داشته باشد.
۲- موتورهای جستجو
اکثر موتورهای جستجو از وب‌کاوی برای ارائه پاسخ‌هایی مرتبط با جستجوهای کاربران خود استفاده می‌کنند. گوگل اولین موتور جستجویی بوده است که از ساختار پیوندها در وب برای کاوش، بازیابی اطلاعات و رتبه‌بندی صفحات استفاده کرده است.
۳- یادگیری الکترونیک
می‌توان از وب‌ماینینگ برای بهبودهای فرآیندهای یادگیری در محیط‌های مجازی و آنلاین استفاده کرد و کیفیت آموزش‌ها را ارتقاء داد.
۴- کتابخانه‌های دیجیتالی و اسناد الکترونیک
با کمک کتابخانه‌های دیجیتال می‌توان اطلاعات ارزشمندی را در اختیار محققان قرار داد و جلوی نشر غیرقانونی کتاب‌ها و منابع تحقیقاتی را گرفت.
۵- امنیت و تحقیقات جنایی
از تکنیک‌های وب ماینینگ می‌توان برای محافظت از کاربران در مقابل آسیب‌های از جرایم سایبری استفاده کرد. هک، کلاهبرداری، جعل هویت، معاملات غیرقانونی، صفحات غیراخلاقی و ضدکودکان و تروریسم سایبری را می‌توان با کمک وب‌کاوی به حداقل رساند.
۶- حراجی‌های آنلاین
سایت‌های حراجی آنلاین نظیر ebay، نمونه‌های موفقی از تجارت الکترونیکی هستند. امّا ارائه اطلاعات غلط در مورد کالاها باعث ایجاد مشکلاتی برای کاربران می‌شود. با کمک الگوریتم‌های وب‌کاوی می‌توان پیشنهادات غیرمنطقی را در این حراجی‌ها شناسایی کرد.
امروزه وب به عنوان یک ابزار مهم در زندگی روزمره و کسب وکاری ما مطرح است. بنابراین بایستی با کمک روش‌های علمی نظیر وب‌کاوی به دنبال استفاده هر چه بهتر از این محیط باشیم.
