تجارت الکترونیک در سطح بین‌المللی به علّت مزایای بسیاری که دارد به سرعت در حال رشد است. در حال حاضر شاهد هستیم که اینترنت در تمامی بخش‌های جامعه تاثیرگذار است. با رشد شبکه‌های ارتباطی و اینترنت اشیا در تجارت الکترونیک تحولات شگرفی در حال بوقوع پیوستن است.
اینترنت اشیا(IoT) به عنوان مهمترین فناوری سطح بالا در دهه آینده محسوب می‌شود. تجهیزات هوشمندی که به اکوسیستم اینترنت اشیا اضافه می‌شوند ظرفیت بسیار خوبی را برای توسعه تجارت الکترونیک بوجود می‌آورند.
توسعه اقتصادی با کمک فناوری‌های سطح بالا
هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند بدون استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته به رشد اقتصادی مناسبی دست پیدا کند. در حال حاضر ساختار تجارت جهانی به شدت تغییر کرده است و تجهیزات الکترونیکی در مبادلات مالی و تجاری کاربرد ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در چنین وضعیتی کشورهایی می‌توانند در عرصه تجارت بین‌الملل موفق باشند که بیشترین بهره را از هوشمندسازی ببرند.
هوشمندی تجهیزات الکترونیکی باعث شده تا مفهوم تجارت الکترونیک به تجارت هوشمند تغییر پیدا کند. تجارتی که در آن، بسیاری از فعالیت‌ها توسط ماشین‌آلات هوشمند و با کمک الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری پیش خواهد رفت.
چالش‌های سیستم‌های کسب و کار الکترونیکی امروزی
مدل‌های کسب و کار الکترونیکی که امروزه در اکثر نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند با چالش‌های مختلفی مواجه هستند. بزرگترین مشکل سیستم‌های تجارت الکترونیک(Electronic Commerce)، تعاملی نبودن آن‌ها می‌باشد به همین دلیل شاهد مبادلات تجاری یک‌طرفه در چنین سیستم‌هایی می‌باشیم که خود این موضوع معضلات زیر را به همراه می‌آورد:
- تناقض اطلاعات
- پیچیدگی در برنامه‌های کاربردی
- نگهداری اطلاعات اضافه و غیرکاربردی
در تجارت الکترونیک امروزی، مصرف‌کنندگان نهایی در هنگام خرید به اطلاعات یکپارچه‌ای از تقاضاهای خود دسترسی ندارند، بنابراین آن‌ها امکان تصمیم‌گیری درست و بموقع را از دست می‌دهند. اینترنت اشیا می‌تواند با هوشمندسازی محیطی و امکان تعامل با اشیا، تحول شگرغی را در تجارت الکترونیک بوجود بیاورد.
تاثیر اینترنت اشیا در تجارت الکترونیک
اینترنت اشیا سومین موج صنعت اطلاعات محسوب می‌شود که بعد از شبکه‌های ارتباطی راه‌دور(اینترنت) و تکنولوژی تلفن‌های همراه پا به عرصه وجود گذاشته است و به دنبال ایجاد زیرساختی قدرتمند برای جمع‌آوری، پردازش و انتقال اطلاعات در کمترین زمان می‌باشد.
اینترنت اشیا با کمک حسگرهایRFID یا مادون قرمز می‌تواند به راحتی موقعیت افراد و کالاها را گزارش کند. این گزارش‌ها می‌تواند در تجارت الکترونیک قابلیت‌های بسیاری پیدا کند. با کمک اطلاعاتی که از طریق اکوسیستم IoT از محیط جمع‌آوری و پردازش می‌شود می‌توان مدل‌های جدید درآمدی را برای کسب وکارهای الکترونیکی تعریف کرد.
کاربردهای اینترنت اشیا در تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک(e-commerce) را می‌توان انجام تمامی مراحل تجارت از طریق شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت، بدون نیاز به حضور فیزیکی تعریف کرد. تجارت الکترونیک می‌تواند موجب رونق بازاریابی دیجیتال شود وبا کمک آن شاهد نوآوری‌های مختلف در کسب و کارها خواهیم بود.
با توجه به اینکه تجارت الکترونیک و IoT هر دو بر بستر شبکه اینترنت شکل گرفته‌اند، می‌توان این دو مفهوم را با یکدیگر ترکیب کرد و در کاربردهای زیر از آن‌ها استفاده کرد:
۱- مدیریت اطلاعات
اینترنت اشیا با استفاده از تجهیزات هوشمند، اطلاعات حجیمی(Big Data) را از محیط اطراف جمع‌آوری می‌کند. با مدیریت این اطلاعات و مدل‌سازی آن‌ها می‌توان شانس موفقیت را در تجارت الکترونیک افزایش داد.
۲- حمل و نقل کالا و لجستیک
در تجارت همواره ارسال بموقع کالا به مقصد کنترل کیفیت حمل و نقل کالاها یک معضل اساسی می‌باشد. اینترنت اشیا به خوبی می‌تواند بوسیله حمل و نقل هوشمند این چالش را تا حدود زیادی برطرف کرد و رونق تجارت الکترونیک را رقم زد.
۳- پیش‌بینی بازارهای رقابتی
کسب و کارهای امروزی به شدت رقابت‌محور هستند. چنین فضای کسب وکاری نیازمند اطلاعات دقیقی می‌باشد تا با کمک آن به تحلیل و پیش‌بینی شرایط بازار بپردازد. IoT و e-commerce می‌توانند با کمک یکدیگر آنالیزهای دقیقی را از شرایط بازار به مدیران تجاری ارائه دهند.
۴- اتوماسیون
اتومات‌سازی فرآیندها یک ویژگی مهم است که در کسب وکار الکترونیک به شدّت مورد توجه است. با کمک IoT می‌توان سیستم‌های اتوماسیون را برای بخش‌های مختلف تجارت، پیاده‌سازی نمود.
۵- مدیریت زنجیره تامین
تامین بموقع کالا یکی از چالش‌های همیشگی در کسب وکارها بوده است. با بهبود مدیریت زنجیره تامین می‌توان هزینه‌های تولید و انتقال کالا را کاهش داده و خدمات پس از فروش بهتری را به مشتریان ارائه داد. تجارت الکترونیک و IoT با کمک یکدیگر می‌توانند سیستم‌های مدیریت زنجیره تامین را ارتقاء دهند.
نقش رشد اینترنت اشیا و تجارت الکترونیک بر توسعه پایدار
فرصت‌های جدیدی که از ترکیب این دو حوزه فناوری بوجود می‌آید، می‌تواند موجب رشد تکنولوژی‌های جانبی بسیاری شود. هوش مصنوعی و الگوریتم‌های محاسباتی از موضوعاتی هستند که می‌توانند در این زمینه بکار گرفته شوند.
رشد تجارت الکترونیک و اینترنت اشیا باعث ایجاد موقعیت‌های شغلی جدیدی در کشورهای در حال توسعه خواهد شد و با کمک چنین فناوری‌های سطح بالایی می‌توانیم شاهد حل مشکلات اقتصادی و کاهش بیکاری گسترده در چنین کشورهایی باشیم.
