فین‌تک به تکنولوژی‌های سطح بالای مالی گفته می‌شود. در واقع فین‌تک از دو کلمه لاتین Financial Technology تشکیل شده است که به صورت مختصر FinTech نامیده می‌شود. با رشد استارتاپ‌ها در سالیان اخیر شاهد توسعه فین‌تک در سطح کلانی بوده‌ایم.
دلیل رشد و توسعه فین‌تک این بوده است که با فراگیر شدن اینترنت و آپ‌های موبایلی و همچنین گسترش استارتاپ‌ها نیاز به خدمات مالی پیشرفته بیشتر احساس می‌گردد. از همین‌رو توسعه و نوآوری در خدمات مالی تبدیل به یک ضرورت اساسی در صنعت بانکداری گردیده است.
جایگاه فین‌تک بر روی رشد کسب و کارها
توسعه سیستم‌های پرداخت مالی در هر کشوری باعث می‌شود تا تبادلات مالی سرعت بیشتری بگیرد و به تبع هزینه‌های بانکداری کاهش یابد. در توسعه فین‌تک سعی می‌شود تا خدمات مالی براساس تکنولوژی‌های سطح بالا(HighTech) بازآفرینی شود.
بکارگیری سیستم‌های جدید در بانکداری موجب می‌شود تا سایر صنایع نیز احساس نیاز به نوآوری و تغییر در سیستم‌های خود را احساس کنند. این تغییرات در سطح کلان باعث می‌شود تا ابتکارات و نوآوری‌های جدیدی را شاهد باشیم.
آشنایی با مفاهیم مختلف در حوزه بانکداری
ممکن است در حوزه‌های مختلف مالی و امور بانکی با چند اصطلاح مشابه مواجه شویم که ما را به اشتباه بیندازند به همین دلیل ابتدا به تعریف سه مفهوم زیر می‌پردازیم:
- FinTech: همانطور که قبلا گفته شد فین‌تک به تکنولوژی‌های پیشرفته مالی گفته می‌شود. در حقیقت در FinTech تلاش می‌شود تا تکنولوژی‌های جدیدی به خدمات مالی که از قبل وجود داشته است افزوده شود.
- TechFin: در تک‌فین یک سرویس مالی به یک تکنولوژی افزوده می‌شود. معمولا شاهد استفاده از تک‌فین در بسیاری از استارت‌آپ ها هستیم.
- FinTernet: فین‌ترنت یا Internet as Banking Network که در آن کوشش می‌شود تا از تکنولوژی‌هایی نظیر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی در صنعت بانکداری استفاده شود. با فین‌ترنت شاهد تغییرات شدیدی در صنعت بانکداری خواهیم بود که رشد میکروپرداخت‌ها(پرداخت‌های خودکار توسط اشیا هوشمند) را رقم خواهند زد.
چالش‌های توسعه فین‌تک
برای این که بتوانیم شاهد توسعه فین‌تک در همه حوزه‌ها باشیم باید بتوانیم هم زمان رفتار مصرف‌کنندگان، سرویس‌دهندگان و قانون‌گذاران را تغییر بدهیم. واقعیت این است که اکثریت جامعه هنوز نتوانسته است به فناوری‌های پیشرفته در زمینه امور مالی اعتماد کند.
ردپاهای دیجیتالی(Digital Footprint) که از هرکسی در سطح فضای دیجیتال باقی می‌مانند، می‌توانند ابزاری برای پیگیری و ردیابی تراکنش‌های مالی باشند که خود این موضوع می‌تواند ناقض حریم خصوصی و حفظ گمنامی افراد باشد.
یک نکته مهم دیگری که باید درباره فین‌تک ها مدنظر قرار دهیم این است که فین‌تک ها هرگز جایگزین بانک‌ها نمی‌شوند بلکه می‌توان آن‌ها را مدل‌های جدید کسب و کاری دانست که به دنبال تحقق اقتصاد دیجیتالی هستند.
نقش‌های مطرح برای تکنولوژی فین‌تک
فناوری فین‌تک می‌تواند دارای یکی از نقش‌های زیر در صنعت مالی باشد:
- پرداخت‌ساز
- پرداخت‌یار
- پرداخت‌بان
- حساب‌یار
- ضابطه‌یار
انواع خدمات فین تک
خود فین‌تک را می‌توان به ۹ بخش اصلی زیر تقسیم کرد:
- رگ‌تک(RegTech): پیاده‌سازی، اجرا و نظارت بر قوانین مالی
- ولث‌تک(WealthTech): مدیریت سرمایه و فرآیندهای سرمایه‌گزاری
- اینشورتک(InsurTech): استفاده از خدمات مالی پیشرفته در صنعت بیمه
- پی‌تک(PayTech): خدمات پپرداخت الکترونیکی و بلافاصله
- بانک‌تک(BankTech): استفاده از فناوری‌های سطح بالا در حوزه بانکداری
- لندتک(LendTech): تکنولوژی پرداخت وام‌های دیجیتالی و اعتبارسنجی افراد
- مدیریت مالی(PFM): تکنولوژی‌های مدیریتی در امور مالی
- رمیتنس(Remitance): تکنولوژی‌های انتقال وجه در سطح بین‌المللی
- ارزهای رمزنگای شده(Cryptocurrency): ارزهای دیجیتال نظیر بیت‌کوین، اتریوم و.. که امروزه توانسته‌اند طرفداران زیادی را برای خود جذب کنند.
معرفی مزایای توسعه فین‌تک
مزایای مهم فین‌تک عبارتند از:
- گسترش انتخاب‌ها برای پرداخت مالی
- بهبود سرعت تراکنش‌های مالی
- کاهش هزینه‌ها و بهبود فرآیندهای بانکداری
- امکان بروز خلاقیت و نوآوری در امور مالی
- سادگی یادگیری شیوه‌های پرداخت
توسعه فین‌تک با سرعت زیادی در حال شکل‌گیری است. اگر کسب و کارها نتوانند همراه با این موج رشد حرکت کنند از بین خواهند رفت. بنابراین چابک‌سازی سازمانی و تعامل حداکثری با بازیگران جدید در صنعت خدمات مالی یک ضرورت برای هر کسب و کاری خواهد بود.
