فناوری اینترنت اشیا(internet of things) در سالیان اخیر توانسته است رشد زیادی را تجربه کند و بر روی حوزه‌های مختلف تاثیر بگذارد. علیرغم تمامی این پیشرفت‌ها IoT همچنان با چالش‌های جدّی و متعددی مواجه است. این مشکلات باعث شده است تا اینترنت اشیا هنوز نتواند به جایگاه واقعی خود دست یابد. در این پست قصد داریم، تا به بررسی چالش‌های اصلی در اینترنت اشیا بپردازیم.
۴ دسته مهم چالش‌های اینترنت اشیا
عمده چالش‌ها در حوزه اینترنت اشیا را می‌توان در حوزه زیر مورد بررسی قرار داد.
۱- هزینه
قیمت قطعات و تجهیزات IoT باید پایین باشد تا بتوان از آن‌ها برای استقرار در مقیاس‌های بزرگ استفاده کرد. قیمت بالای چنین تجهیزاتی باعث می‌شود تا شاهد محدودیت‌هایی در اجرای اکوسیستم‌های اینترنت اشیا باشیم.
۲- مدیریت داده
اینترنت اشیا یکی از منابع اصلی داده‌های حجیم(big data) می‌باشد. میلیاردها شی تشکیل‌دهنده اکوسیستم اینترنت اشیا در لحظه به تولید حجم زیادی از داده‌ها می‌پردازند. داده‌های تولید شده در هواشناسی، فیزیک، نجوم، زیست‌شناسی، صنعت و .. حجم انبوهی از اطلاعات را ایجاد خواهند کرد.
به عنوان مثال در هر موتور یک جت بوئینگ در۳۰ دقیقه پرواز، در حدود ۱۰ ترابایت داده ایجاد خواهد شد. در یک پرواز ۶ ساعته این جت چیزی در حدود ۲۴۰ ترابایت داده بوجود خواهد آمد. در آمریکا چیزی در حدود ۲۸ هزار ساعت پرواز تجاری در هرفته وجود دارد که حجم داده‌ای معادل چندین زتابایت (Zetabyte) را بوجود می‌‌آورند. مدیریت این حجم از داده‌ها یکی از چالش‌های اساسی در اینترنت اشیا خواهد بود.
۳- امنیت
در مقایسه با شبکه‌های کامپیوتری سنتی، اینترنت اشیا شامل تعداد بیشتری از انواع مدل شبکه‌ها و اشیا مرتبط با آن می‌باشد. اینترنت اشیا به دنبال ترویج مدل‌های مختلف شبکه برای تعامل بیشتر می‌باشد که این موضوع باعث ایجاد مسائل امنیتی جدیدی در اینترنت اشیا می‌شود.
انواع مشکلات امنیتی در اینترنت اشیا
در IoT شاهد سه دسته از مسائل امنیتی می‌باشیم:
- مشکلات محیط اینترنت: اینترنت سنتی از گذشته تا به امروز دارای مشکلات امنیتی گوناگونی بوده است. چون تجهیزات IoT برای ارتباطات از همین محیط اینترنت استفاده می‌کنند آن‌ها هم با مشکلاتی نظیر استراق سمع، دستکاری داده‌ها، جعل اسناد، حملات DoS و .. مواجه می‌شوند.
- مشکلات امنیتی اینترنت تحت تاثیر اینترنت اشیا: با استفاده گسترده از IoT شاهد بروز مسائل جدید امنیتی در سطح شبکه اینترنت می‌باشیم. ویژگی‌های خاص اینترنت اشیا باعث می‌شود تا فناوری‌های مرسوم امنیتی در بستر اینترنت کارآیی لازم را نداشته باشد. به همین دلیل محققان بایستی به دنبال اصلاح معماری امنیت اینترنت یا طراحی یک معماری جدید باشند.
- مشکلات امنیتی خود اینترنت اشیا: این مسائل امنیتی ناشی از ساختار شبکه IoT ، تجهیزات کوچک با قدرت محاسباتی پایین و.. می‌باشند. این مشکلات را نمی‌توان با معماری‌های سنتی حل نمود و باید برای آن‌ها پروتکل‌های جدیدی تعریف نمود.
۴- حریم خصوصی
تجهیزات اینترنت اشیا همواره با خطر افشا اطلاعات حساس مواجه‌اند. این تجهیزات در مقابل حملات فیزیکی و سایبری چندان ایمن نمی‌باشند. مهمترین چالش‌هایی که باعث نقض حریم خصوصی توسط تجهیزات IoT می‌شوند عبارتند از:
- آسیب فیزیکی به گره‌ها
- مسدود شدن کانال‌های ارتباطی
- حملات جعل هویت
- کپی کردن حسگرها و اطلاعات درون آن‌ها
- دستکاری اطلاعات و به اشتباه انداختن تجهیزات هوشمند
- حملات DoS و DDoS
- حمله مرد میانی
- حملات شبکه‌های ناهمگن
علیرغم تمامی چالش‌های موجود دراینترنت اشیا، همچنان امید بسیاری وجود دارد تا این فناوری بتواند برای تنگناهای مختلف راهکارهای آسان و کم هزینه ارائه دهد. IoT توانسته مزایای بسیاری را برای استفاده‌کنندگان فراهم آورد به گونه‌ای که توسعه‌دهندگان این صنعت را مجاب کرده تا با مشکلات اینترنت اشیا کنار بیایند و سعی در بهبود تجهیزات هوشمند برای کاربردهای مختلف داشته باشند.
